رفتن به نوشته‌ها

اصحاب قراداد اجتماعی : نوابغ زمان ; توماس هابز، جان لا ک و ژان ژاک روسو

در رابطه با این سه نابغه به صورت خلاصه میخواهم طرح مبحث نمایم :

توماس هابز، جان لا ک و ژان ژاک روسو سه نابغه هستند که نظامات سیاسی کنونی مدیون تفکرات و نظریات ایشان هستند 

توماس هابز ( Thomas Hobbes)  یکی از فیلسوفان سیاسی انگلستان و آغازگر به‌کارگیری عقلانیت و استدلال در اندیشه‌های سیاسی و انسان‌شناسی بود. او در ۵ آوریل ۱۵۸۸ در انگلستان زاده شد. پدرش، کشیش کلیسای منطقه بود و تنها می‌توانست ادعیه و موعظه‌های کلیسا را بخواند و تحصیل علم در نظرش ارزشی نداشت. عموی هابز تاجر بود و خرج زندگی او را تأمین کرد. در ۱۵ سالگی به زبان لاتین و زبان یونانی مسلط بود و برای ادامه تحصیل به دانشگاه آکسفورد رفت. پس از اتمام دوره دانشگاه در خانواده کوندیش معلم خصوصی شد. سفرهایی به اروپا کرد. در پاریس به تحصیل علوم طبیعی و ریاضی پرداخت و معلم چارلز دوم شد که بعداً به پادشاهی انگلستان رسید.

هابز از ۴۰ سالگی، نگارش آثار علمی و دانشگاهی را آغاز کرد. در سال ۱۶۴۲ در پاریس کتاب «اصول فلسفه سیاسی» را به لاتین نوشت. وی بیشتر به سبب کارهایش در فلسفهٔ سیاسی و کتاب لِویاتان (به لاتین: Leviathan) شهرت دارد. هابز این کتاب را در سال ۱۶۵۱ نوشت. با ارائه لویاتان، هابز روش استدلال عقلانی را در فلسفه و اندیشه سیاسی و اجتماعی نمایش می‌دهد. لویاتان، بنیانی عقلانی برای بسیاری از نظریه‌های قرارداد اجتماعی در فلسفهٔ سیاسی به وجود آورده است. در ۱۶۵۲، هابز به انگلستان بازگشت و بقیه عمر را در آنجا زیست و دیگر آثارش را به لاتین و انگلیسی در لندن منتشر کرد. هابز در سال ۱۶۷۹ درگذشت.

******************************************************

جان لاک، فیلسوف انگلیسی. زادروز: (۲۹ اوت ۱۶۳۲) در بریستول. وی در تاریخ (۲۸ اکتبر ۱۷۰۴) در اسکس مرد.

برخی از سخنان و نوشته های جان لاک :

«آزادی مطلق، آزادی حقیقی و درست، آزادی بی‌طرفانه و مساوات، چیزی است که ما بدان محتاجیم.»
نامه‌ای در باب تساهل
«دانایی بشر نمی‌تواند از محدودهٔ تجارب وی فراتر رود.»
تحقیق دربارهٔ فهم بشر
«هرجا که قانون متوقف شود جباریت آغاز می‌شود.»
رساله‌ای در باب حکومت
«کارکردن، صرفأ به خاطر کار، مغایر با سرشت انسانی است.»
تحقیق در بارهٔ فهم بشر
«هیچ‌چیز به لطافت «تمثیل» بر ژرفنای ذهن آدمی تأثیرگذار نیست.»
تأملاتی چند در باب آموزش و پرورش
«کسانی که وجود یک آفریدگار را نفی می‌کنند، نباید مورد مدارا قرارگیرند، زیرا وعده‌ها، پیمان‌ها و سوگندهایی که رشتهٔ پیوند جامعهٔ بشری هستند، هیچ اعتباری برای یک خداناباور نداشته، کنارگذاشتن خدا حتی در ذهن، همهٔ آن‌ها را باطل می‌کند. افزون بر این، کسانی که با خداناباوری خود با هر گونه دینی مبارزه کرده، قصد نابودی آن را دارند، نمی‌توانند مدعی حق مدارا باشند»
در نامه‌ای پیرامون مدارا

دربارهٔ لاک 2 اندیشمند بزرگ اینچنین میگویند :
«اگر بگویم طراح نظریهٔ دموکراسی که فعلأ در جهان غرب وجود دارد، جان لاک است، سخنی به گزاف نگفته‌ام.»
ریچارد پاپکین
«نظریات سیاسی لاک با تصرفات مونتسکیو در آن‌ها، در قانون اساسی آمریکا تجسم یافته است. قانون اساسی انگلستان نیز تا حدود پنجاه سال پیش مبتنی بر نظریات لاک بود، همچنین قانون اساسی که فرانسویان در سال ۱۸۷۱ میلادی تصویب کردند.»
برتراند راس

 

******************************************************

ژان-ژاک روسو (Jean-Jacques Rousseau) ، زادهٔ ۲۸ ژوئن ۱۷۱۲ م. – درگذشتهٔ ۲ ژوئیه ۱۷۷۸ م.

فیلسوف، نویسنده و آهنگساز اهل جمهوری ژنو بود که در سدهٔ هجدهم و اوج دورهٔ روشنگری اروپا می‌زیست.

اندیشه‌های او در زمینه‌های سیاسی، ادبی و تربیتی، تأثیر بزرگی بر معاصران گذاشت. نقش فکری او که سال‌های زیادی از عمرش را در پاریس سپری کرد، به عنوان یکی از راه‌گشایان آرمان‌های انقلاب کبیر فرانسه قابل انکار نیست. اگر چه روسو، از نخستین روشنگرانی است که مفهوم حقوق بشر را به‌طور مشخص به کار گرفت، اما نزد او از این مفهوم تنها می‌توان به معنایی ویژه و محدود سخن به میان آورد. در مجموع باید گفت که وی رادیکال‌تر از هابس و جان لاک و شارل دو مونتسکیو می‌اندیشید. شاید به همین دلیل است که برخی از پژوهشگران تاریخ اندیشه، وی را اساساً در تداوم سنت فکری عصر روشنگری نمی‌دانند، بلکه اندیشهٔ او را بیشتر در نقد فلسفهٔ روشنگری ارزیابی می‌کنند. البته تئو هابسن معتقد است روسو به نوع نگاه روشنگری باور داشت، ولی با چنان شدت غیرطبیعی‌ای که باعث می‌شد طرفدارانش را نیز افرادی از خود راضی، دنیاپرست و صرفاً دنبال منافع ببیند.برای روسو، صرف نظر کردن انسان از آزادی، به معنی صرف نظر کردن از خصلت انسانی و «حق بشری» است. روسو تلاش می‌کند، نوعی هماهنگی میان آزادی فردی و جمعی ایجاد نماید. وی این کار را در اثر معروف خود قرارداد اجتماعی که در سال ۱۷۶۲ میلادی نوشته شد، انجام می‌دهد. این کتاب روسو اولین اثر ترجمه شده به فارسی در سال ۱۳۰۰ شمسی توسط یدالله مایل تویسرکانی است.

یکی دیگر از کتاب‌های مهم روسو به نام امیل در زمینه تربیت کودکان است. تحریر کتاب رویاهای گردشگر او پس از مرگ او ادامه یافت و در سال ۱۷۸۲م. به چاپ رسید.

منتشر شده در روزنوشت ها

اولین باشید که نظر می دهید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *